
ರೆಡ್ಡಿಗಳು ಕನ್ನಡದ ಬಂಡೆಯಂತೆ ನಿಂತವರು. ಆಡಳಿತದ ಅರಮನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ರೈತನ ಹೊಲವರೆಗೂ ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಹರಡಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ವೈಭವದಿಂದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿಯವರ ಧ್ವನಿವರೆಗೆ ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಕೊಡುಗೆ ಕನ್ನಡದ ಇತಿಹಾಸದ (Reddy Contribution To Kannada Nadu Nudi ) ಒಂದು ಅಳಿಸದ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ…
ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ನಾಡು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ, ಅದನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿದ ಅನೇಕ ಮಹಾಪುರುಷರ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಧ್ಯಾಯವೇ ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಕೊಡುಗೆ. ಇವರು ರಾಜವಂಶಗಳಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾಹಿತ್ಯ-ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ, ಜನಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅದ್ಭುತ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದಾರೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರಿಂದ ರೆಡ್ಡಿಗಳ ವೈಭವ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸುವರ್ಣಯುಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದವರು ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವರು ರೆಡ್ಡಿ ಕುಲಸ್ಥರೇ ಎಂಬುದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಡಾ. ಎ.ಸಿ. ಬರ್ನೆಲ್ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಟೇಕರ್ ಮೊದಲಾದವರ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ ದೃಢವಾಗಿದೆ.
‘ರಟ್ಟ’, ‘ರಟ್ಟವಂಶೋದ್ಭವ’, ‘ರಟ್ಟಕುಲಭೂಷಣ’ ಎಂಬ ಶಬ್ದಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದು ಈ ಮೂಲವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ದಂತಿದುರ್ಗರಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ನೃಪತುಂಗ ಅಮೋಘವರ್ಷನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಕನ್ನಡದ ಗೌರವ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು.
ಅವರ ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ, ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ವ್ಯಾಕರಣ ಕೃತಿ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾದ ಗ್ರಂಥ, ಈ ಕಾಲದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು ಕೇವಲ ರಾಜರಲ್ಲ; ಅವರು ಕನ್ನಡದ ರಕ್ಷಕರು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪರರು ಮತ್ತು ನಾಡಿನ ಧ್ವಜವಾಹಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಧರ್ಮಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಪ್ರೇಮದ ಸಿಂಹಾಸನ
ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸವದತ್ತಿ ರಟ್ಟರು ಕೂಡ ರೆಡ್ಡಿ ವಂಶದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಮನೆತನಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಕ್ರಿ.ಶ. 9ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 12ನೇ ಶತಮಾನವರೆಗೂ ಈ ವಂಶವು ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ರಟ್ಟರು ಅಪ್ಪಟ ಕನ್ನಡಿಗರಾಗಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಲೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿದರು.
ಯಲ್ಲಮ್ಮ ರೇಣುಕಾ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ರಟ್ಟರ ಕಾಲದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಚಿಹ್ನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಂಶದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಜನಪರ ನೀತಿಗಳು, ಭೂಪಾಲನದ ನೈತಿಕತೆ, ಮಹಿಳೆಯರ ಗೌರವ, ಧರ್ಮಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮುಂತಾದ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಜೀವಂತವಾಗಿದ್ದವು. ಇಂದಿಗೂ ಬೆಳಗಾವಿಯ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತುಗಳು ಆಳವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿವೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Reddy Empire-ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಸುವರ್ಣ ವೈಭವ ಬಲ್ಲಿರಾ..? ನೀವರಿಯದ ರೆಡ್ಡಿ ರಾಜರ ಚರಿತ್ರೆ ಇಲ್ಲಿದೆ…
ಕನ್ನಡದ ಕಹಳೆ ಬಾರಿಸಿದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿ
ಕನ್ನಡದ ಕಟ್ಟಾಳು ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿಯವರು, ಕನ್ನಡದ ಹೋರಾಟದ ನಿಜವಾದ ನಾಯಕ. ಮುಂಬೈ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ತಮ್ಮ ತಾಯ್ನುಡಿಯಾದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲೇ ಮಾತನಾಡಿದ ಧೀರ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆ ದಿನದಿಂದಲೇ ಶಾಸನಮಂಡಪದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಧ್ವನಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿತು.
ಅವರು ಕೇವಲ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಲ್ಲ, ಕನ್ನಡ ಏಕೀಕರಣದ ಹೋರಾಟಗಾರರು, ನಾಡಿನ ಏಕತೆಗಾಗಿ ಜೀವ ತೊಡಿದ ದ್ರೋಹರಹಿತ ದೇಶಭಕ್ತರು. ಅವರ ಪ್ರಸ್ತಾಪದಿಂದಲೇ ‘ಕರ್ನಾಟಕ’ ಎಂಬ ನಾಮದ ಮೇಲೆ ಸಂವಾದ ಆರಂಭವಾಯಿತು.
‘ನನ್ನ ದೇಹ ಎರಡು ಭಾಗವಾಗಲಿ, ಆದರೆ ಈ ನಾಡು ವಿಭಜನೆಯಾಗಬಾರದು’ ಎಂಬ ಅವರ ಉರಿಯುತ ವಾಕ್ಯ ಇಂದು ಕನ್ನಡಿಗರ ಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ದಿಟ್ಟತನದಿಂದಲೇ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಆಡಳಿತದ ನಾಡಿಯಾಗಿ ಗೌರವ ಪಡೆದಿತು.
ನೀರಾವರಿ ಸಚಿವರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೈತರಿಗೆ ನೀಡಿದ ಸೇವೆಯೂ ಅಳಿಸದ ಗುರುತು ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಅವರು ಬದುಕುಳಿದಿದ್ದರೆ ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡ ಕ್ರಾಂತಿಯುಂಟಾಗುತ್ತಿದ್ದೇನೋ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತ.

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ಶಿಲ್ಪಿ ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ
ಇನ್ನು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಕ್ಯಾಸಂಬಳ್ಳಿ ಚಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ (ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ) ಅವರು ನಾಡಿನ ಪ್ರಗತಿಯ ನಿಜವಾದ ಶಿಲ್ಪಿ. ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು, ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ನಾಡಿನ ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಲು ಹಾಗೂ ವಿಧಾನಸೌಧ ನಿರ್ಮಾಣದ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿಸಿದವರು ಇವರೇ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: K C Reddys birth anniversary- ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಕೆ. ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ | ಜನ್ಮೋತ್ಸವದ ಶುಭಾಶಯಗಳು
ಅವರು ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ನಿಗಮ, ಪುರಸಭೆ ಕಾನೂನು, ಶರಾವತಿ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ, ಬೆಂಗಳೂರು ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸ್ಥಿರತೆಯೇ ಮುಂದಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬುನಾದಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿಯವರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಸಾಂಖ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ ಇಂದಿಗೂ ಆಡಳಿತದ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಕಾಲವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಯುಗವೆಂದೇ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕೊಡುಗೆ
ರೆಡ್ಡಿಗಳು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಲ್ಲ, ಕೃಷಿ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ದಾನಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಅನೇಕ ರೆಡ್ಡಿ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಜಮೀನುಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ ದಾಖಲೆಗಳು ಇವೆ.
ಅನೇಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಇವರ ದಾನದ ಫಲವಾಗಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿವೆ. ಇಂದು ಸಹ ಹಲವು ರೆಡ್ಡಿ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ರೈತ ಹಿತದ ಬಗ್ಗೆ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇವರು ಕರುನಾಡಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಶ್ರಮಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರ ಸಮಾಜದ ಕಂಕಣಬದ್ಧ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು.
ರೆಡ್ಡಿ ಪರಂಪರೆಯ ಸತತ ಸೂರ್ಯೋದಯ
ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಈ ಪರಂಪರೆ, ಸವದತ್ತಿ ರಟ್ಟರಿಂದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿವರೆಗೂ, ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿವರೆಗೂ ಅಜರಾಮರವಾಗಿದೆ. ಈ ನಾಡು ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಸೇವಾ ಪರಂಪರೆಯ ಸೂರ್ಯೋದಯದಿಂದ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಏಕತೆ, ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ತ್ಯಾಗ, ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆ ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ.
ರೆಡ್ಡಿಗಳು ಕನ್ನಡದ ಬಂಡೆಯಂತೆ ನಿಂತವರು. ಆಡಳಿತದ ಅರಮನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ರೈತನ ಹೊಲವರೆಗೂ ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಹರಡಿದೆ. ಇವರು ಕರುನಾಡಿನ ನಿಜವಾದ ಕಾವಲುಗಾರರು. ಕನ್ನಡದ ಶಕ್ತಿ, ನಾಡಿನ ಗೌರವ, ಜನರ ಹಿತ ಅವರ ಧ್ಯೇಯ. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ವೈಭವದಿಂದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿಯವರ ಧ್ವನಿವರೆಗೆ ರೆಡ್ಡಿಗಳ ಕೊಡುಗೆ ಕನ್ನಡದ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ಅಳಿಸದ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ.
ಎಲ್ಲರಿಗೂ 70ನೇ ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಹಾರ್ದಿಕ ಶುಭಾಶಯಗಳು
ಲೇಖಕರು: ಮೊ. ಮು ಆಂಜನಪ್ಪ ರೆಡ್ಡಿ



